nabijheid en distantie

3 april 2016 - Dhulikhel, Nepal

Dik
Zoals de oude Rümke ons leerde (niet persoonlijk hoor) moet het zijn: “nabijheid met behoud van distantie”. We hebben dat hier in Nepal goed kunnen oefenen, want de Nepalezen hebben daar toch een andere invulling van dan wij. Laten we eerst naar de concrete nabijheid kijken. Ik noem als voorbeeld de ‘local bus’. Dat zijn bussen van het formaat schoolbus, zoals ze in de Verenigde Staten veel rondrijden. Ze zijn gemaakt op de lengte van schoolkinderen en in Nepal hebben ze er al enige decennia trouwe dienst opzitten. Voor het eerst werden we met dit verschijnsel overigens geconfronteerd toen we met vriendin Henriette in Guatemala rondreisden: kleine smalle bankjes, te weinig ruimte voor je benen en als het zo uitkwam kreeg je een kind of een kip op schoot. Het principe is hier hetzelfde: er is altijd ruimte voor nog meer passagiers en als het binnen echt vol is, dan ga je op het dak zitten, bij de grotere bagage, de geiten en de dozen met eendagskuikens. Echt vol binnen kan betekenen dat ook het gangpad van een laag zakken met rijst is voorzien, zodat je als westerling nog verder met het hoofd op de borst moet zien dat je niet voortdurend tegen het plafond botst. Heb je wel een zitplaats (ik kreeg er op mijn leeftijd laatst een spontaan aangeboden), dan is het normaal dat je beenruimte deels wordt ingenomen door iemand die vanaf het gangpad over je heen hangt, waarbij lichamelijk contact geheel vanzelfsprekend is: lange lokken van een medepassagier kriebelen over je gezicht en buik en borsten hangen tegen je aan, zonder dat dit kennelijk tot Indiase taferelen leidt! Het is overigens een illusie dat je in al deze nabijheid zelf nog een keuze kunt maken; het enige wat ik echt niet verdroeg was het voortdurende schuren tegen mijn blote been van een kind dat zich met een scherpe plastic noedel verpakking in de hand in evenwicht probeerde te houden…
Dan de emotionele en sociale nabijheid. Ik had in Gaurishankar Hospital het meeste contact met de administrator Sanjeep, een sympathieke vent van een jaar of 30, die een aantal jaren in Londen gewerkt had, daar een managementopleiding gedaan en bewust weer naar Nepal teruggekomen was en inmiddels twee jaar (gearrangeerd) getrouwd, waarbij zijn vrouw bij zijn ouders woonde in Kathmandu en hij dus in zijn eentje in Dolakha (vijf uur reisafstand). Hij had zich in Londen een soort ‘slang’ eigengemaakt, terwijl hij intussen als slager werkte bij een Pakistaan en een managementopleiding deed. Hij zette dat taaltje op een komische manier in, inclusief gebaartjes die je ook wel bij rappers in videoclips ziet. “No Drik, you don’t want that one!” Zo’n man wil je best helpen in zijn gevecht tegen de door hem ervaren overmacht van Dhulikhel Hospital. Hij blijkt dan ook nog een plan geschreven te hebben voor het starten van een eigen bedrijf (verse groente van goede kwaliteit leveren aan particulieren, de tussenhandel uitschakelen en de boeren een eerlijke prijs betalen) en vraagt mij met enige schroom of daarvoor in Europa financiering te vinden zal zijn. De lichamelijke nabijheid die je hier in Nepal tussen mensen van hetzelfde geslacht ziet (armpje om lopen of hand in hand, iemands hand of been vasthouden, terwijl je een heel verhaal vertelt) werd in het contact met Sanjeep geleidelijk ook mijn deel. En dat dan inclusief gegiechel om niets, of heel flauwe grapjes maken, zoals ik dat tijdens een Health Camp met volwassen collega’s ook al meegemaakt had. En dan dus letterlijk distantie als onze 14 dagen in Dolakha erop zitten en er van mijn kant niet veel anders in de aanbieding was dan goed navragen of er nog speelruimte vanuit DHOS was (nee dus) en proberen hem in contact te brengen met de mensen van onetowatch opdat hij samen met hun een businessplan zou kunnen maken (nog geen reactie).
Annelies
Drie 'vriendinnen' heb ik erbij. Misschien alleen voor nu in Nepal, maar dat kan ik pas achteraf constateren. Een vriendin betekent een gevoel van herkenning, van oprechte belangstelling voor elkaar, willen weten hoe de ander denkt en voelt, zomaar, niet omdat dat op de een of andere manier nodig is.
Prativa wil leren van mij, vraagt me het hemd van het lijf, op vakgebied, maar ook persoonlijk. En ze vertelt, over haar familie, over haar angst tijdens de aardbeving, over hoe de patiënten haar opeisen waardoor ze haar moeder vergeet. Ik zie haar nu even niet zo vaak meer maar als we elkaar tegenkomen is er meteen een vertrouwd gevoel. Nabijheid.
Prithuja is heel blij met mij, en ik met haar, als we in Dolakha tussen zoveel mannen zitten. Tijdens onze wandelingen vraagt ze hoe ik me mijn eerste menstruatie herinner. Of er verschil is gekomen in de loop van de jaren, of en hoe mijn lijf en mijn gevoel gedurende de maand verandert. En zij vertelt, hoe ze bij haar eerste menstruatie geïsoleerd werd gedurende 21 dagen, een piepklein hokje, geen contact, met niemand behalve haar moeder en zus die haar eten kwamen brengen. Geheel volgens traditie. Terwijl ik ook weet hoe vooruitstrevend haar ouders waren: blij met 2 dochters en ze behandelen als zoons, gelijke rechten enzo. Het bleef niet bij die eerste keer, de tweede ongesteldheid betekende voor haar 14 dagen isolement, nu door haar oma en de derde keer 7 dagen door haar overgrootmoeder! Bijzonder om deze ervaringen met haar te delen! Geen enkele distantie!
Puja leer ik kennen in Nala, haar naam is al genoemd. Hoewel ik na ons verblijf weinig contact heb gehad weet ik zeker dat ik straks, als we weer naar Nala gaan, hetzelfde 'vriendinnen gevoel' zal hebben. Maar misschien geldt voor Puja wel dat ik me een beetje zorgen maak om haar, zo jong en alleen tussen al die monniken met hun problemen. Trekt ze het zich niet te veel aan? Misschien is meer distantie beter...
Van reisblog naar fotoboek
Laat een prachtig fotoboek afdrukken van je verhalen & foto's. Al vanaf € 21,95.
reisdrukker.nl

4 Reacties

  1. Anja:
    3 april 2016
    Het eerste wat ik denk als ik 'het reizen met de bus' lees van Dik: "Goh, Dik is toch ook niet zo groot! Zij ze zo klein dan in Nepal? en dan heb ik heel snel beelden van hele volle bussen met mensen, dieren, huisraad en wat niet al!"
    En van Annelies: "Ik kan me voorstellen dat je close wordt met de vrouwen in Nepal. En van de vrouwen kan ik me voorstellen dat zij vriendinnen worden met Annelies."
    Trouwens, beginnen de meisjesnamen in Nepal veelal met een 'P'?
    Fijn weer een verhaal van jullie te horen. 't Was even stil...
  2. Dik:
    4 april 2016
    Ja An, dat had je niet gedacht hè: er zijn van die landen waar ik me eerder reus voel dan iets anders!
  3. Jokesuringh:
    4 april 2016
    leuk verhaal dank daarvoor
  4. Marion Parker:
    4 april 2016
    Het is genieten van al die verhalen van jullie. Leuk om zoveel te horen.Dit moest ik toch even kwijt ook al moeten we zuinig zijn met onze mails naar jullie :) Groetjes Marion