Slotakkoord

28 mei 2016 - Dhulikhel, Nepal

Ook in de laatste twee weken leer ik weer veel over Nepal en de Nepalezen. En dus ook over mijzelf in relatie tot… Ik heb een paar keer geschreven over mijn ‘project’: de huisartsopleiding in Dhulikhel. Sommigen zijn misschien benieuwd hoe het afgelopen is, dat wil zeggen, mijn bemoeienissen ermee. Morgen vertrek ik, en eenmaal terug in Nederland zal ik het vast niet kunnen laten om, op afstand weliswaar, te kijken of ik nog wat kan bijdragen. Maar nu is het echt aan hun. Ik zal het moeten loslaten, zij zullen op hun eigen (Nepalese) wijze verder gaan. Ondanks de eerste teleurstelling zo’n 4 weken geleden ga ik dus gewoon weer aan de slag, met Sanu naar de Vice Dean (een bijzondere man met een bijzondere naam ook, professor Nepal, als enige in het ziekenhuis draagt hij altijd een Toppi). Mijn blanke huid wordt gebruikt om de vaart erin te houden. Daar zet ik natuurlijk mijn vraagtekens bij, immers zodra ik weg ben valt ‘t mogelijk weer stil. We hebben een goed gesprek, focus vooral op hoe de Dean bewerkt kan worden. Ik voel me op dat moment één van hen, ben ervan overtuigd dat ook zij last hebben van de hier heersende hiërarchie. Iedereen zal blij zijn als deze Dean vertrekt… Intussen probeer ik op de Emergency nog wat huisartsgeneeskundige kennis te delen. Het blijft boeiend hier, de dokter en de patiënt. De overeenkomsten en de verschillen. Een vrouw met pijn op de borst, dat betekent meteen naar de ‘Red Zone’. Spanning en onrust natuurlijk, wat na een half uurtje al weer voorbij is, omdat het ECG normaal blijkt. (hopelijk is het geen non-stemi!).Vervolgens duurt het uren voor er weer actie komt, voor de patiënt niet prettig lijkt me. Het verhaal wordt duidelijk, de pijn is er al maanden, ze is bij diverse dokters geweest die al veel diagnoses gesteld hebben, ze heeft vele pillen uitgeprobeerd (meestal maar 2 of 3 dagen!) maar ze voelt zich nog steeds ellendig. Na een halve dag gaat ze weg met een nieuw medicijn. Ik bespreek deze patiënt met collega Samjana. Het wordt het onderwerp voor haar artikel, chestpain (en ik kan niet loslaten, dus blijf ik voorlopig met haar meedenken…). Maar wat zou deze vrouw nou mankeren? Welke behandeling heeft ze nodig? Misschien toch een gevalletje: Jham-Jham syndrome? Geweldig! Weer iets geleerd. Al die patiënten die ik tijdens mijn eerste Healthcamp zag hadden dus last van het Jham-Jahm syndrome. Noch ik noch mijn tolk kenden de term, maar als ik weer terugkom…Trouwens lastig te vertalen wat dit syndroom inhoudt. Het begint in de benen, meestal links, stijgt op naar boven tot aan de hals, en heel soms doet het hoofd ook mee. Misschien lijkt het een beetje op een paniekaanval, maar daar dacht Samjana anders over. We zien een jongetje van 9 maanden, die sinds de avond tevoren niet meer plast. Wat mankeert ie verder? Eigenlijk niks, hij eet en drinkt goed, geen koorts, niks van dat alles. Maar waarom dan naar de dokter? Omdat dat nog nooit zo geweest is, er móét iets mis zijn met z’n piemeltje of z’n blaas. Ook al vindt de dokter bij lichamelijk onderzoek geen afwijkingen, en stel ik voor even af te wachten, te observeren, toch moet er nu eerst een echo gemaakt worden. Gespreksvoering tussen dokter en patiënt over de ‘magical expectations’ als het gaat om hulponderzoek wordt nog een hele kluif voor de huisarts-in-opleiding hier! Er is een busongeluk, de chauffeur wordt binnengebracht, er zijn geen gewonden onder de passagiers, en eigenlijk mankeert de chauffeur ook niks, maar er is wel een voetganger verongelukt. Heel tragisch, iedereen boos op de chauffeur, een kabaal op de Emergency, bizar wat er hier allemaal (deels letterlijk) uitgevochten moet worden! Begrijpelijk dat de chauffeur alleen maar meer klachten krijgt. Wat kun je dan als dokter doen? Sanu sust, kalmeert, probeert de patiënt in bescherming te nemen, de rest weg te sturen, zonder resultaat overigens. Hoe zou dat er in Nederland uitzien? Misschien hetzelfde soms op de SEH? Hoe dan ook, dit lijkt me meer politie- dan dokterswerk. Maar op de politie kun je lang wachten, die kwamen pas uren later aankakken. Overigens denk ik dat de chauffeur van het eerste busongeluk waar we mee te maken hadden misschien wel voor een betere oplossing koos: gewoon op de vlucht slaan! En dan volgt er een tweede gesprek over de opleiding, nu zelfs met twee blanken! Ammy, voorzitter van Nepalimed Holland, is hier voor twee weken. Een bijzonder mens, 75 jaar oud, fit, vitaal, verknocht aan Nepal sinds ze 20 jaar geleden kennismaakte met dit land en bij toeval in Dhulikhel dr Ram, de directeur van het ziekenhuis ontmoette. Ammy brengt niet alleen haar blanke huid mee, maar ook geld. Zonder cynisch te willen worden moet ik eerlijk bekennen dat ik steeds meer Diks uitspraak snap: ‘follow the money’. Met Ammy erbij komt er nog meer beweging in het proces: er wordt definitief besloten dat er geld vrijgemaakt wordt om voor een half jaar een Nepalese professor huisartsgeneeskunde aan te trekken. Sanu hoeft zichzelf niet meer te forceren in het schrijven van artikelen, het is mij wel duidelijk geworden na een paar maanden hem begeleid te hebben, dat dát niet gaat lukken. Ik heb dat even als een mislukking van mijn opdracht hier gezien, maar uiteindelijk denk ik dat iedereen gebaat is bij duidelijkheid, en dat hebben we nu zeker bereikt. De laatste dag in het ziekenhuis geef ik een korte presentatie over onze ervaringen, onze observaties en aanbevelingen. Een veelgehoorde reactie is: nu is er eindelijk meer aandacht gekomen voor de huisarts in Nepal. Een mooi resultaat, toch? Is er nu aan het slot een ‘akkoord’ voor de huisartsopleiding? Wie zal het zeggen. In het tweede gesprek noemen Ammy en ik een deadline. Deadline? Nooit van gehoord, dat kennen we niet hier. Opnieuw denk ik: they have the time, we have the watches. En: ook zonder een tastbaar resultaat kun je tevreden te zijn. We nemen afscheid, met de vele onvermijdelijke fotosessies. We hebben een klein afscheidsfeestje, thuis in ons Guesthouse. We praten over wat ons het meest geraakt heeft, wat we het meest zullen missen. Ik denk aan ons afscheidsfeestje thuis, in Nederland. Wat laat ik achter, wat ga ik missen. Vrienden, familie, verbondenheid. Ik kreeg zojuist een heel lief briefje van Prativa: you came as a stranger, you left as family. Zo voelt het een beetje. En zoals ik in Nederland zeker wist: het is maar voor tijdelijk, zo weet ik dat nu ook. Dit is nu echt mijn laatste verhaal vanuit Nepal. Over nog geen 24 uur verlaten we dit prachtige land, al die bijzondere mensen, al die bijzondere ervaringen. Ik neem dus ook afscheid van de lezers van ons blog. Veel dank voor al jullie reacties! Het heeft ons aangemoedigd om te blijven schrijven (waar ik overigens veel meer plezier aan beleefde dan ik ooit tevoren bedacht had). Dus wie weet… ik ken mezelf inmiddels, definitief een punt zetten is niet mijn sterkste kant. Op naar Australië!

9 Reacties

  1. Truus van eijekelenburg:
    28 mei 2016
    Lieve Annelies,

    Ben blij dat we je snel weer gaan zien. De verhalen zal ik gaan missen. Echt van genoten. Voor jullie nog heel veel plezier in Australie. Liefs Truus
  2. Wim Opstelten:
    28 mei 2016
    Met veel plezier en interesse heb ik jullie brieven gelezen. Dank!

    Goede en veilige terugreis.

    Hartelijke groet,

    Wim
  3. Bea:
    28 mei 2016
    Mooie verhalen. Heel veel dank daarvoor. Fijne tijd in Australië. Wij kijken er naar uit jullie weer te zien. Peter en Bea
  4. Gea:
    29 mei 2016
    Ik heb niet al jullie verhalen gelezen, maar wel veel. Het was fijn om een beetje te kunnen volgen wat jullie meemaken in dit bijzondere land. Fijne tijd in Australie!
    Lieve groet,
    Gea
  5. Wim:
    29 mei 2016
    Als ik zo door alle teksten van jullie heenkijk: wat ontzettend goed dat jullie dit hebben gedaan! Tot ziens!
  6. Ankie en Piet:
    29 mei 2016
    Fijn was het om jullie verhalen te lezen en zo jullie belevenissen in Nepal mee te maken.
    Een goede reis naar Australie en veel plezier.
    Lieve groet,
    Piet en Ankie
  7. Elly Hak-Hoogenhout:
    30 mei 2016
    Genoooten heb ik van al jullie prachtige verhalen, jullie bevlogenheid en zoo boeiend geschreven. Ik denk dat de Nepalezen jullie niet snel vergeten ! ?
    Een hele mooie tijd in Australie en een fijne thuiskomst .
    Een warme groet van Elly.
  8. Carina van Leeuwen:
    5 juni 2016
    Met veel plezier jullie verhalen gelezen. Fijn dat we zo mee konden kijken en meeleven met jullie ervsringen daar.
    Nu lekker genieten in Australië, heel veel plezier en groetjes aan Gilles
  9. Marjanne:
    15 juni 2016
    Jullie kunnen allebei fantastisch schrijven, ik vond het echt leuk jullie verhalen te lezen.
    Tot gauw in Nederland